Q.5 Beloningsnetwerk versus pijnnetwerk

Onze hersenen hebben een behoorlijk primitief basisprincipe. Het idee is dat dit vanuit de evolutie is ontstaan. De eerste reactie van de hersenen is om gevaar (vijand) en beloning (voedsel) te detecteren. Zodra er gevaar is, zorgen onze hersenen ervoor dat we ons terugtrekken. Terugtrekken is nodig om te overleven. De hersenen in overlevingsmodus zijn minder ontvankelijk voor boodschappen, minder creatief en minder productief.

Echter als er kans is op een beloning, worden de hersenen actief, alerter en creatiever. Men neemt meer initiatieven. Deze hersenen zijn veel meer ontvankelijk voor (nieuwe) informatie. Als managers in staat zijn om medewerkers in de beloningsmodus te krijgen, zullen medewerkers veel beter gaan functioneren. Het is daarom cruciaal dat je begrijpt hoe het beloning versus overlevingsprincipe van de hersenen werkt.

Een leider heeft een super gevoelige antenne voor het beloningsnetwerk. De vraag die hij zichzelf continu stelt: “Zit deze persoon in het beloningsnetwerk?”
Hij zal in al zijn handelen zo veel als mogelijk voorkomen dat iemand in het pijnnetwerk te recht komt en zo veel als mogelijk het juiste doen om het beloningssysteem te bevorderen. Hij is zich erg bewust dat het pijnnetwerk betekent: stoppen er is gevaar! En dat het beloningsnetwerk betekent: doorgaan, er volgt een beloning! Zie afbeelding .

Het beloningsnetwerk wordt actief als we een of meerdere van de vier drijfveren vervullen. Als het brein zich in een beloningsmodus bevind, en de medewerker is bezig met nieuw gedrag aan te leren, is de kans vele malen groter dat dit nieuwe gedrag daadwerkelijk duurzaam gedrag wordt. Een positieve gevoel bevordert deze kans enorm! En het tegenovergestelde is ook waar. In de situatie dat de medewerker zich in het pijnnetwerk bevindt, is de kans aanzienlijk kleiner dat daadwerkelijk nieuw gedrag aangeleerd kan gaan worden.
De vier basisbehoeftes hebben de mogelijkheid om vanuit de beloning aangevlogen te worden dan wel van uit het pijn netwerk. Leider zorgen voor activeren van het beloningsnetwerk vanuit de vier menselijke drijfveren. In onderstaande tabel is dit uitgewerkt.