I 1. Algemene aanpak voor empowerment

De algemene omstandigheden bestaan uit:  

1. Juiste bedrijfscultuur 
2. Heldere en duidelijke doelen 

Juiste bedrijfscultuur 

In de organisatie moet ruimte zijn voor empowerment. In een omgeving waar controle het adagium is, is het veel moeilijker om mensen in hun kracht te brengen dan in omgeving waar groei en ontwikkeling centraal staat. Je hebt een organisatiecultuur nodig waar groei centraal staat. Dit kan je zien in de fysieke omgeving en in het gedrag van de mensen. Het gedrag is licht en enthousiast. Dit kan je tot stand brengen door aandacht te besteden aan het ontwikkelen van een cultuur waarin men elkaar vertrouwt. Hieronder volgen enkele methodes die zorgen dat je de juiste bedrijfscultuur aan het opzetten bent.  

Door los te laten

In leiderschap gaat loslaten vaak over het loslaten van controle. Veel managers hebben behoefte aan controle omdat de overtuiging bestaat dat controle tot betere resultaten leidt. Maar dat is beslist niet waar. Er is geen groter kans om de controle te verliezen door de neiging om alles te controleren. 

Enkele tips om los te laten 

• stimuleer je team / medewerkers om een expert te worden op het terrein waarin jij je zelf als expert beschouwt. 
• coach je medewerkers om zelf met oplossingen te komen, in plaats van zelf met oplossingen te komen. 
• ontwikkel andere manieren dan controle om zeker te weten dat het eindresultaat aan je verwachtingen voldoet. 
• heb heel helder aan welke eisen het eindresultaat moet voldoen. 
• loslaten is niet hetzelfde aan laissez faire. 
• bekwaam je in de kunst van het delegeren. 

De kunst van het loslaten wordt prima geïllustreerd door de volgende vergelijking: Wij kunnen een steen vasthouden met een gesloten hand. Als je dit lang wilt doen, ontstaat er kramp. In je arm, in je hand en soms ook in je schouder. Je kan de steen ook anders vasthouden, namelijk door je hand open te doen, en de steen op je platte hand te leggen. Als je dan met aandacht leeft, zal je deze steen niet verliezen. Je houdt iets vast zonder kramp. Dit voorbeeld illustreert loslaten perfect. Je houdt je niet krampachtig aan iets vast, maar je geeft het ruimte, en met aandacht hou je het in de gaten. 

Door het realiseren van commitment 

Voor empowerment is commitment van groot belang. Oftewel de gemeenschappelijke drive om met elkaar iets moois tot stand te brengen. Commitment breng je tot stand door je voorbeeldfunctie, sturen op verantwoordelijkheid en met je hart leiding te geven.  

Voorbeeldfunctie: Om commitment te realiseren is het essentieel dat de visie, de waarden en doelen van de organisatie gaan leven. Een vaak onderschatte maar wellicht het belangrijkste om de commitment te realiseren is de voorbeeldfunctie van de manager. Het is funest voor een organisatie om een MT te hebben die andere dingen doet dan dat hij zegt! Het gedrag van de manager heeft een essentiële grote invloed op de bedrijfscultuur. Net zoals kinderen het gedrag van hun ouders lezen, zo doen medewerkers dat in een organisatie. Vooral de waarden zijn essentieel om te laten zien. Waarden bepalen tenslotte de weg naar de doelen.   

Sturen op verantwoordelijkheid: Het juiste gedrag van de manager heeft alles te maken met het geven van verantwoordelijkheden.  Als je wilt empoweren is de kern dat je verantwoordelijkheid legt waar het hoort. Sturen op verantwoordelijkheid betekent dat medewerkers verantwoordelijkheden krijgen. Zij krijgen de ruimte om het werk in te richten op een wijze die zij het beste vinden, en zij zorgen er zelf voor dat resultaten bereikt worden.  

Met je hart leiding te geven. De essentie van leidinggeven met je hart is dat je een respectvolle en gelijkwaardige verbinding maakt met anderen. Een verbinding betekent niet dat je continu met je medewerkers knuffelt. Een effectieve verbinding betekent dat je in de relatie met je medewerkers je vooral je positieve emoties gebruikt. Positieve emoties zijn bijvoorbeeld compassie, humor en vreugde. 

De volgende adviezen helpen je om meer met je hart leiding te geven. 

1. Wees bewust en vrij van je eigen negatieve emoties. Vaak worden wij geleid door onze negatieve emoties, zoals jaloezie, irritatie of boosheid. Als je je te veel laat leiden door deze emoties is het zeer moeilijk om verbinding te maken met de ander, laat staan om vanuit je hart leiding te geven. Het is zeer belangrijk dat je bewust bent van je negatieve emoties en dat je minimaal door deze laat leiden. 
2. Deel je eigen passie en drijfveren. Het is belangrijk dat je je bewust bent van je eigen drijfveren en dat je deze ook deelt. Je eigen drijfveren zijn die dingen die echt belangrijk voor je zijn. Het zijn zaken waar jij een hartverbinding mee hebt. Door dit te delen, zal de omgeving geïnspireerd raken door jou. 
3. Heb aandacht voor de prestaties. Mensen hebben bijzonder potentieel. Het is belangrijk om dit potentieel waardering te geven. Het is niet voldoende om alleen te zeggen: prima goed gedaan. Het is belangrijk om echt stil te staan bij de persoon en bij de prestatie die is geleverd. 
4. Heb interesse in de persoon, en weet wat hij /zij echt belangrijk vindt. Elk mens heeft zijn eigen drijfveren. Jij zou je moet verdiepen en inzicht moeten krijgen in de drijfveren van de medewerkers. Het is een gespreksonderwerp dat je niet uit de weg gaat, maar gewoon aangaat. Als je kunt praten over wat de ander echt belangrijk vindt, kan de verbinding tussen jou en de ander niet uitblijven. 
5. Luister met hart en verstand. Als je luistert met je hart, dan zijn de mensen verbonden met je. Verbinding met de ander realiseer jij door echt te luisteren. Dit betekent dat het hoofd en het hart goed samenwerken. Wij gebruiken beide mogelijkheden in plaats van één te laten prevaleren. Als je luistert met je hart en verstand, blijf je goed bij jezelf en maak je verbinding met de ander. Je staat stil bij wat je lijf, gevoel, intuïtie, verstand en bewustzijn voor signalen geven. Je laat je niet leiden door allerlei oordelen en gedachten die gelijk opkomen. 
6. Toon welgemeende zorg voor anderen. Mensen hebben hun eigen leven, met hun eigen mooie momenten en sores. Als je vanuit je hart leiding geeft, heb je ook oog voor de mooie momenten en voor de sores. En als het in je mogelijkheden hoort, draag jij een steentje bij om deze sores op te lossen. 
7. Wees iemand met het hart op de juiste plek. Wat is een manager met het hart op de juiste plek? Wel eigenlijk kennen wij ze allemaal wel. Iedereen beschouwt deze persoon als een goed mens. Dat zijn die managers die eerlijk en oprecht zijn. Waarvan je ziet dat zij bepaalde situaties ook moeilijk vinden. Vaak zijn het de wat meer bescheiden maar gedreven leidinggevenden. 
8. Wees een mediator in conflicten. Conflicten op het werk ontstaan regelmatig. Dat is logisch. Verschillende mensen hebben verschillende ideeën. Leidinggeven vanuit je hart betekent dat je het gesprek aangaat met de mensen die een conflict hebben, en jij probeert dit conflict uit de wereld te helpen. Vaak lukt dat door allereerst goed te luisteren en vervolgens op zoek te gaan naar de diepere overtuiging van beide partijen. 

Ik zou mij voor kunnen stellen dat je denkt dat dit soft overkomt. Onze ervaring is het tegenovergestelde. Het is juiste een zakelijk methode, die het verstand met het hart combineert. Als je alleen je hart een plek wilt geven, zou het wellicht soft over kunnen komen. Maar juist de combinatie: hart en verstand maakt het zo krachtig. Dus manage met je verstand en geef leiding met je hart. 

Heldere en duidelijke doelen 

De doelen van de organisatie moeten duidelijk zijn. En de doelen van de organisatie moeten door een ieder goed begrepen worden. Het is moeilijk voor werknemers om zich te concentreren op het bereiken van de bedrijfsdoelen als die doelen niet goed – of erger nog verkeerd – begrepen worden. Er zijn verschillende redenen dat doelen in organisaties niet duidelijk zijn. Allereerst is het mogelijk dat de missie van de organisatie onduidelijk is voor iedereen. Ten tweede kan de missie onduidelijk zijn voor de lijnmanagers. Veel mensen op gezagsposities zijn bang om onwetend te lijken. Als derde is het mogelijk dat de missie ondergeschikt is aan medewerkers op de werkvloer. 

Voorts dienen deze doelen ook vertaald te zijn naar de doelen van de medewerker dan wel van het team.  

Dit betekent dat de medewerker helder moet hebben, wat ze moet doen; dat ze min of meer inzicht heeft hoe het moet worden gedaan en dat ze helder heeft welk resultaat wordt verwacht. Goede voorbereiding van al de activiteiten is een belangrijke voorwaarde om empowerment op het werk te organiseren. Daarnaast moet er voldoende vrijheid zijn voor de medewerker om eigen creativiteit een plek te geven. Je moet mensen laten leren door te doen.