Een model van teamontwikkeling dat De Valk Leadership Company graag gebruikt is het model van Patrick Lencioni. Hij heeft dit model uitgebreid beschreven in zijn boek: Vijf frustraties van teamwork. Dit boek is meer een roman dan een studieboek, daarom is het ook leuk leesvoer. Ik kan het elke manager aanraden om te lezen.
Het boek heeft de subtitel: hoe zorg je ervoor dat samenwerken leuk blijft. En daar gaat teamwork en teamontwikkeling vooral over. Met veel passie en enthousiasme samen met elkaar de doelen van de organisatie realiseren. Helaas zijn er diverse redenen waarom een team onvoldoende goed samenwerkt. Patrick Lencioni noemt dat de vijf frustraties. De frustraties zullen belemmerend werken op het teamwerk. We gaan eerst naar deze belemmeringen kijken.
De vijf belemmeringen voor goed teamwerk zijn:
Als een of meer van deze frustratie ruimte krijgt, gaat dat ten koste van het teamwork. En… het is ook zo, dat als je de tegenhanger van de frustratie vormgeeft, je een prima team krijgt. Dus als je aan teamwork wilt doen zorg je voor onderling vertrouwen, voor scherpe dialogen, voor gesteunde besluiten en plannen, voor een cultuur waar men elkaar aanspreekt en voor collectieve resultaten.
Ik wil eerst inzoomen op de belemmeringen om vervolgens stil te staan bij wat je wel moet of kan doen.
De wortel van al de belemmeringen ligt in wezen bij degenen die niet bereid zijn om zich binnen de groep kwetsbaar op te stellen. Teamleden die niet in alle openheid hun fouten en zwakheden toegeven, maken het onmogelijk een basis van vertrouwen te leggen.
Teams waarin het vertrouwen ontbreekt, zijn niet in staat om zich over te geven aan ongeremde en hartstochtelijk debatten over ideeën. In plaats daarvan verbergen ze zich tot versluierde discussies en commentaren. Het lijkt alsof er een harmonieus bestaat, maar er suddert van alles en nog wat.
Betrokkenheid komt niet vanzelf. Zonder discussies en conflicten is het moeilijk voor teamleden om zich volledig betrokken te voelen bij beslissingen. Door gebrek aan richting en betrokkenheid kunnen medewerkers onverschillig of zelfs cynisch raken.
Door gebrek aan echte betrokkenheid en engagement gaan teamleden het nemen van verantwoordelijkheid mijden. Werknemers kunnen nog zo geconcentreerd en gedreven zijn, maar als ze een overeengekomen plan van actie niet van harte steunen, vinden ze het moeilijk om teamleden die zich niet houden aan de afspraken, hierop aan te spreken.
Door van elkaar geen verantwoording te vragen, ontstaat er veel ruimte voor iedereen om vooral aan zichzelf te denken. Individuele belangen (bijv. eigen ego, carrière) krijgen voorrang boven de doelstellingen van het team. Veel formele managers denken dat leiderschap betekent dat je baasje moet spelen.
Net als bij een ketting met een kapotte schakel, gaat het teamwork en teamontwikkeling achteruit als ook maar een enkele belemmering zich kan ontwikkelen.